[tra sua]

Giới hạn



“Yêu thương vô hạn” là một cụm từ đẹp đến nỗi khó nhận biết được hết vẻ lung linh của nó. Khi còn trẻ, người ta nói lên điều đó với tất cả sự xác tín. Song, đến lúc trưởng thành, ở một mức độ nào đó, người ta dần hiểu ra rằng không ai có thể yêu mình vô hạn.
Bởi vì, dù có nhận thức được hay không, bạn vẫn đang mang những giới hạn mà cuộc sống định sẵn cho mỗi người, không thể khác, không thể chối bỏ. Có thể bỏ lơ đi, quên hẳn đi, nhưng những đường vạch đỏ vẫn nằm đâu đó, chờ bạn, giữ chặt cuộc sống và con người bạn trong những ranh giới có thật, dù vô hình.

Giới hạn ở đâu?

Một người bạn chung của hai vợ chồng vừa mất. Cái chết giáng một đòn đau đến sửng sốt cho những người thân. Bằng cách quẳng vào thực tại một nắm thuốc ngủ, không một lời giã từ, không một lý do tại sao, anh chìm vào một thế giới riêng biệt, cách bức, không ai có thể quấy rầy hay ý kiến ý cò gì với anh được nữa. Đứa con trai đang ôn thi tốt nghiệp 12 bàng hoàng nhìn ba lạnh lùng nhắm chặt đôi mắt trên chiếc băng ca đẩy dọc hành lang bệnh viện. Người vợ còn trẻ trung, còn xinh xắn lắm, khóc than như điên dại trong tay những người thân. Còn anh nằm yên, bình thản. Như thể đã đi qua khỏi giới hạn của đời mình, như thể đã đi xa lắm, như thể những gì đang bỏ lại sau lưng thực sự chỉ là những điều vụn vặt - ồ thì thế vậy, chúng ta chia tay thôi…

Một đồng nghiệp vừa gọi điện báo: mình nộp đơn xin nghỉ việc rồi. Lý do tại sao à? Mệt mỏi. Ngạc nhiên một chút thôi vì dạo này cả sự ngạc nhiên hình như cũng hiếm dần. Mệt mỏi vì người tình và vợ. Người tình trẻ ở công ty, vợ không còn trẻ ở nhà, cứ tưởng vậy là đầy đủ, khi cần ngọt ngào, lạ lẫm, mê đắm thì có người tình trẻ; khi cần cơm nóng nhà sạch, con cái được chăm nom đã có vợ già, cứ tưởng vậy là “an toàn thực phẩm”. Nhưng cuối cùng thì không phải vậy. Người tình thúc ép, vợ quản chặt, nghĩa vụ với bên nào cũng không thực hiện đủ. Ở nhà với vợ thấy vợ có những cái làm mình phát điên, đi với người tình cũng có khi phát rồ lên vì hết kiên nhẫn. “Ngày trước mình nghĩ mình có thể duy trì cả hai cuộc sống này, chả khó khăn gì mấy, đến giờ mới thấy sức người cũng có hạn thôi…”. Thôi thì “tẩu vi thượng sách”, rồi “làm lại cuộc đời” ở một nơi khác vậy. Biết sẽ mất công mất sức nhiều lắm đây, nhưng dù sao cũng nhận ra được: giới hạn của mình tới đây thôi. Sợi dây căng đến hết mức rồi, cố nữa chắc là đứt phựt.

Cô bạn kể tuần trước vô bệnh viện thăm một người bạn thân sắp sửa ra đi vì ung thư xương di căn giai đoạn cuối. Một đống dây nhợ lòng thòng thay cho niềm vui ăn uống hít thở, một tấm drap trắng xóa phủ lên thân thể hao mòn thay cho áo sơ mi, quần tây và cravate, một mớ thuốc men tiêm uống và dịch truyền thay cho năng lượng để duy trì những ngày cuối cùng còn chút liên hệ với cuộc đời. Bạn khóc, nắm chặt lấy tay mình bằng những ngón tay chỉ còn xương và da, rồi thở than chê trách tay mình gầy quá, rồi bảo mình làm việc một hai năm nữa thôi, rồi nghỉ ở nhà, về chăm sóc ông xã, chăm sóc các con. “Mình không nghĩ cuộc đời ngắn đến thế. Ngắn đến mức mình chưa kịp làm gì cho mọi người thì đã hết thời gian. Khoảng sống dành cho mình cạn mất rồi mà mình thì chưa kịp làm gì cả…”. Những điều này không lạ, không phải lần đầu mình mới nghe. Ai đi đám tang, đi thăm bệnh về đều có vài câu tương tự. Nhưng chẳng có ai vận nó vào một ngày bận rộn của mình, chẳng có ai thấy rằng mình chính là người đang nhận tin nhắn tuyệt vọng cuối cùng từ những người đã chạm đến giới hạn. Có ai thấy cũng chỉ còn rất ít trong giới hạn của mình, rồi nghĩ rằng chẳng biết mình có cách nào để mở rộng giới hạn ấy không?…

Vượt qua hay đối diện?

Điều oái oăm là người ta chỉ nhận ra giới hạn khi sắp sửa chạm đến giới hạn, bị dồn ép buộc phải chạm vào giới hạn, hoặc đã “đi quá giới hạn”. Trong những hoàn cảnh ấy, con người khó có khả năng vùng vẫy gì nữa và đa phần họ chấp nhận. Nói vậy để thấy rằng phần lớn con người ta sống trong những khoảng có ranh giới hẳn hoi, nhưng ít ai tự giác nhận biết giới hạn của mình. Hơn nữa, người ta còn được kêu gọi phá bỏ những giới hạn, vượt qua những rào cản. Cũng như Đông Kisốt chiến đấu với cối xay gió, chẳng biết giới hạn thực sự nằm ở đâu, người ta hung hăng huơ tay múa chân chiến đấu đến mệt bã cả người, rồi tự nghĩ mình đã vượt qua được, trong khi giới hạn thực sự còn nằm ở đâu đó rất xa và sẽ bất thình lình hiện ra khi người ta không hề mong đợi.


Cũng có khi mình phải đặt mình vào tâm thế của người khác để xem giới hạn của họ đến đâu, để mình đừng đẩy người ta đi quá. Việc cùng nhau xác định một giới hạn rõ ràng bao giờ cũng tốt. Người bạn vừa tự tử của mình có một điểm yếu, đó là mẹ. Anh có thể chịu đựng bất cứ điều gì, có thể vượt qua nhiều áp lực lớn, có thể vui vẻ hào phóng chia sẻ tiền bạc, chỉ với một điều kiện anh được gần mẹ, nuôi mẹ. Cha mất sớm, một mình mẹ nuôi anh ăn học, bao nhiêu năm giá lạnh ở xứ người anh đau đáu nhớ mẹ, thương mẹ, mong được về phụng dưỡng mẹ. Bà cụ nhỏ bé, gầy mỏng chỉ chiếm một căn phòng nhỏ trong ngôi biệt thự hoành tráng của vợ chồng anh. Nhưng vợ anh không muốn thế. Ghen tị với tình yêu thương anh dành cho mẹ, chị lấy cớ bà cụ đau ốm, muốn gửi bà cụ vào viện dưỡng lão, bảo rằng đó là dịch vụ cao cấp dành riêng cho người già có tiền. Anh nhất định không, vì đã quá biết những nơi đó. Suốt thời sinh viên ở nước ngoài, cứ thứ bảy chủ nhật anh lại đến viện dưỡng lão để an ủi những người già cô đơn và để đỡ nhớ mẹ. Cuộc chiến trong nhà xảy ra dai dẳng. Chị chiến đấu bằng tất cả vũ khí của mình, từ ngọt ngào nũng nịu đến mè nheo khóc lóc, cãi vã giận hờn. Bà cụ xót con trai, mất ngủ triền miên, đến mức tự đề nghị anh: “Thôi để má đi cho con đỡ khổ…”. Không ai trong hai người đàn bà ấy biết họ đã đẩy anh đến sát giới hạn, không ai trong hai người biết rằng ly nước đã đầy, đầy lắm, và đã tràn ra lặng lẽ trong một đêm đơn độc chỉ còn lại anh và rượu mạnh, thuốc ngủ.

Huy, người đang nằm trong bệnh viện vì ung thư xương, vốn là một giọt tài hoa tinh chất đậm đặc của đất trời: anh đẹp trai, cực kỳ thông minh và tinh tế, học rất giỏi, được giữ lại giảng dạy ở trường đại học, sắp sửa hoàn thành luận án tiến sĩ. Gia đình anh chỉ có một con trai duy nhất. Lúc nhìn thấy cha mình, tóc bạc trắng, gục đầu trong phút quá mệt mỏi vì thức đêm bên giường bệnh của mình, Huy khóc. Nếu biết thời gian chỉ có vậy, anh đã không để lãng phí một ngày, một giờ, một giây phút nào trong những tháng ngày còn có thể tự do chạy nhảy bằng đôi chân của mình. Anh đã hẹn với người bạn gái, rồi lỡ hẹn, để người ta phải đi lấy chồng. Anh mải mê chinh phục những kỳ vọng của cha mẹ đã đặt lên anh từ ngày còn thơ bé, và luôn tăng thêm, nặng thêm. Những kỳ vọng nặng như đá ngàn cân treo trên đầu đứa trẻ, vắt trên vai chàng thanh niên, vây kín xung quanh những mối quan hệ của một con người trưởng thành nhưng chưa kịp sống. Một ngày, sợi dây thời gian đứt phựt, những kỳ vọng của gia đình, những phấn đấu của Huy như những quần áo phơi trên sợi dây ấy, chưa kịp khô đã vùi vào cát bụi vô thường.

Và em. Nếu chỉ được xinh đẹp trong một tháng nữa thôi, chắc là em không mang nhan sắc của em đi lòng vòng không có mục đích. Nếu chỉ còn hai tháng nữa để yêu vợ, tôi không thể phí khoảng thời gian sung mãn của tôi, không tiêu pha nó một cách xìu xìu ểnh ểnh chán ngắt. Nếu biết chắc chỉ còn một năm nữa, các con sẽ rời xa chúng ta, tôi chắc em không phó mặc con mình cho người giúp việc. Chúng ta luôn tính dư khi đếm thời gian còn lại của mình, và hẹn. Đến một ngày chạm vào giới hạn của thời gian, mới thấy chung quanh bao nhiêu hứa hẹn chất chồng, bao nhiêu lỡ làng không còn cơ hội để mà sửa chữa.

Có ai đó nói rằng khó nhận biết giới hạn của mình lắm. Đúng vậy. Giới hạn của mỗi người co dãn theo từng thời điểm trong cuộc sống. Có thể ráng thêm một chút, rồi một chút nữa, có thể gánh nặng thêm vài chục ký, rồi thêm vài ký nữa… không sao. Nhưng luôn có một điểm nào đó, một khoảnh khắc nào đó, đèn báo động bật lên: hãy dừng lại! Để giữ lấy đời nhau, hãy luôn luôn ước lượng giới hạn của mình và của những người thân. Có thể giới hạn thời gian của mình còn rộng, nhưng giới hạn sức khỏe đang rất hẹp; có thể giới hạn yêu thương còn xa mênh mông, nhưng giới hạn của sự chịu đựng cãi vã đang siết chặt dần… Đừng vội vàng, mù quáng lao vào những cuộc phá vỡ giới hạn gần để rồi mất luôn những thứ khác đang còn xa đát (date) lắm, uổng phí bản thân và uổng phí cả sự rộng rãi bao dung của số phận.

Có lẽ, yêu thương một người, gắn bó cuộc đời mình với một người nào đó, là hiểu và chấp nhận những giới hạn đó của nhau. Như thế, người ta không cần cường điệu lên thành “yêu thương vô hạn”, mà chỉ cần là một tình yêu thương trọn vẹn, một sự chia sẻ trọn vẹn, nâng niu, thấu hiểu và gìn giữ lẫn nhau…

(Theo Internet)