PHẦN X
NHỮNG NGUYÊN TẮC
VÀ PHƯƠNG PHÁP CHỮA BỆNH
I. Những nguyên tắc chữa bệnh:
Chữa bệnh phải rơ nguyên nhân
Ngọn, gốc, hoăn, cấp phân minh tỏ tường
Bổ, tả, khai, hạp, lưu tâm
Chính trị, phản trị luôn luôn rạch ṛi
Lại tuỳ giai đoạn mà theo
Sơ, trung, mạt đó, nh́n vào đặt phương.
1. Chữa bệnh phải t́m gốc bệnh (Trị bệnh tắc cầu kỳ bản):
Chữa bệnh phải biết ngọn nguồn
Là do sự mất cân bằng âm dương
Một là bởi có nguyên nhân
Hai v́ chính khí suy nên tạo thành
Muốn thiết lập lại thăng bằng
Khu tà, phù chính nhớ ngay nghe thầy
2. Chữa bệnh phải phân rơ ngọn, gốc, hoăn, cấp (Tiêu, bản, hoăn, cấp):
Ngọn, gốc tóm tắt như sau:
Ngọn là triệu trứng, gốc là nguyên nhân
Ngọn và gốc đối lập nhau
Gốc bệnh ở dưới, thuộc ngay lư phần
Ngọn bệnh thuộc biểu, ở trên
Khi chữa cần phải theo nguyên tắc này
Cấp th́ phải trị ngọn ngay
Hoăn th́ trị gốc, từ từ mà lo
Cả ngọn và gốc đều nguy
Th́ cần phải chữa cả hai kịp thời.