Chương hai
Hậu Hắc Kinh
Lư Tôn Ngô nói: “Không mỏng gọi là dày, không trắng gọi là đen. Người mặt dày trong thiên hạ là kẻ tàn nhẫn”. Bài viết này là tâm pháp (phương pháp tâm lư học) của người xưa truyền thụ cho Tôn Ngô e rằng để lâu sẽ sai lạc đi, nên viết thành kinh sách để người đời sau tiếp thụ. Sách này mở đầu nói đến hai chữ “Hậu Hắc”, nó tản mát trong hàng ngàn hàng vạn sự việc, cuối cùng hợp lại thành Hậu Hắc. Nếu đặt riêng thành nguyên tắc th́ có nhiều, nếu vo tṛn lại th́ ẩn giấu ngay ở bộ mặt và tâm can, nó vô cùng kỳ thú, đều là học thuyết thực dụng cả. Ai thích đọc choi cho vui cũng được, có nhiều người áp dụng suốt đời cũng không hết.
Nói Hậu Hắc là mệnh trời, nói Hậu Hắc một cách đại thể là Đạo, nói Hậu Hắc được một cách chỉn chu, Hậu Hắc là giáo, Hậu Hắc là như vậy, không xa rời nó được, nếu xa rời th́ không c̣n là Hậu Hắc nữa. Cho nên quân tử giữ ǵn cản thận sao không “Hắc”, nguy nhất là mỏng, là trắng, là quân tử phải có Hậu Hắc. Gọi là “Hậu”, tức là không để lộ những nỗi vui mừng, giận, buồn. Nếu để lộ ra mà không e ngại th́ gọi là Hắc. Trong thiên hạ có vô khối loại Hậu như vậy, trong thiên hạ cũng rất nhiều người đạt như vậy, trong thiên hạ cũng rát nhiều người đạt được Hắc như vậy. Đạt được Hậu Hắc th́ thiên hạ sợ, quỷ thần cũng kiêng nể.
Một chương của Hữu kinh: Tôn Ngô đặt ra những lời thuật lại bí quyết của người xưa không truyền lại. Lời thuật đầu tiên th́ nguồn gốc của Hậu Hắc do trời sinh ra không thể thay đổi được, thật ra Hậu Hắc là thứ ḿnh muốn có không thể tách rời. Bí quyết dạy dỗ Hậu Hắc là phải công phu đẩy lên thật cao, muốn học nó phải tự ḿnh gạt bỏ nhân nghĩa bên ngoài. Hậu Hắc giữ cái tự nhiên vốn có của nó. Đó là điều chủ yếu của bài viết này, những lời lẽ dưới đây do Tôn Ngô nêu ra nhằm làm rơ nghĩa của chương này.
Tôn Ngô nói: Đạo của Hậu Hắc dễ mà lại khó, ân nghĩa vợ chồng có thể biết được và nó cũng đến thế mà thôi. Có những cái chưa biết về Tào, Lưu như những điều bất cập của đạo vợ chồng. Đạo Hậu Hắc cũng vậy, Tào Lưu cảm nhận nhiều điều lớn lao của Hậu Hắc, c̣n tiếc chưa hiểu biết hết, huống hồ người đời.
Tôn ngô nói: Người ta nói về Hắc (đen), nếu vội vàng quy nạp cả than v́ chỉ là một màu. Người ta nói về Hậu (dày), nếu gặp đạn pháo bắn vào không thể vỡ nổi
Tôn Ngô nói: Đạo của Hậu Hắc là gốc của ḿnh có thể chinh phục được chúng dân, khảo xét các vua chúa đều không sai, kiểm định lại trời đất không hề trái ngược, quỷ thần không nghi ngờ ǵ bản chất của nó; các vương hầu , các thánh nhân cả trăm đời cũng không nghi hoặc ǵ
Tôn Ngô nói: Vua nhờ ở gốc, vững ở Đạo mới lập nên được, Đạo Hậu Hắc cũng vậy, sao không phải là gốc của con người?
Tôn Ngô nói: Trời sinh Hậu Hắc ở ta, người đời không như ta sao?
Tôn Ngô nói: Ta không được thấy Lưu Bang th́ nay được thấy Tào Tháo, ta không được thấy Tào Tháo, mà nay được thấy Lưu Bị, Tôn Quyền là được rồi.
Tôn Ngô nói: Một ấp có mười nhà tất có Hậu Hắc như Tôn Ngô, song lại không có thuyết minh của Tôn Ngô.
Tôn Ngô nói: Khi ta chưa ăn hết phần cơm bước vào Hậu Hắc, quả là gấp rút, tất phải đổ ngă
Tôn Ngô nói: Nếu có tài đẹp như Hạng Vũ, lại biết Hậu Hắc nữa, Lưu Bang không đủ sức địch nổi.
Tôn Ngô nói: Trồng ngũ cốc là đẹp lắm, nếu như không thành thạo th́ chẳng khác ǵ cỏ. Người Hậu Hắc cũng phải thạo thạo như vậy đấy.
Tôn Ngô nói: các bậc Đạo học coi Hậu Hắc là giặc sống phải trung tín. Làm phải liêm khuyết, ai nấy đều mừng, tự cho là thế, chứ không thể nào là đạo của Tào, Lưu. Nên nói: Hậu Hắc là giặc vậy
Tôn Ngô nói: Sao lại không hoài nghi những người không Hậu Hắc! vạn vật tuy dễ sinh ra dưới gầm trời, một ngày nóng, mười ngày lạnh, cũng có những vật chưa ra đời. Ta thấy người ta nói về Hậu Hắc không phải là hiếm, ta đành lui và t́m đến thầy học đạo vậy! Làm sao có được thấy học Đạo như thế? Không chuyên tâm dồn chí mà học th́ không đắc đạo được. Tôn Ngô là người phát minh “Hậu Hắc Học”, phải để cho Tôn Ngô thu hút thêm hai người Hậu Hắc mới được. Một người chuyên tâm dồn chí, chỉ nghe lời Tôn Ngô nói. Một người dồn hết tấm ḷng nghe nhằm đạt tới người thầy học đạo, suy nghĩ, đứng tên cùng các vị thánh hiền, được học như vậy thế đâu phải không gian khổ! Có được tư chất ấy chẳng phải là khổ luyện lắm ru?! Nói: không phải thế
Tôn Ngô nói: Việc thất bại ở đây, người quân tử tất là làm ngược lại, Ngô này không phải là Hậu, làm ngược lại Hậu tất nhiên thất bại, người quân tử cũng tự làm ngược lại. Ngô này không phải là Hắc nữa, tự phản ngược lại là Hắc, là chịu thất bại? Quân tử nói: người phản tôi th́ cũng là người loạn trí vậy thôi! Như thế chẳng khác ǵ cầm thú! Dùng Hậu Hắc để giết cẩm thú cũng là khó làm sao
Tôn Ngô nói: Đạo Hậu Hắc vừa ác vừa thiện, tựa như sức leo núi gian khổ, chưa thử qua th́ không thể tới được. Ví dụ, đi xa tự tất thấy xa, leo cao tự thấy rằng bản thân không Hậu Hắc không làm ǵ được cho vợ con ta, không biết dùng Hậu Hắc th́ sẽ không thể làm được ǵ cho vợ con cả.
Tôi viết Hậu Hắc kinh ư muốn giúp cho người mới học, tiện cho việc đọc thành lời để tránh khỏi quên mất. Chẳng qua là có một vài đạo lư sâu xa quá, nên tôi phải thuyết minh thêm trong những lời văn của kinh sách thôi
Tôn Ngô nói: Không dày ư, có mài cũng không mỏng được; không đen ư, có rửa cũng không sáng được. Về sau tôi đổi thành: Không dày ư, càng mài càng dày; không đen ư, càng rửa càng đen. Có người hỏi tôi: “Thế giới làm ǵ có loại ấy?”. Tôi nói: “Vết sẹo ở chân tay, nếu càng mài càng dày; đă dính than bùn nếu càng rửa bụi than càng đen”. Da mặt con người rất mỏng, nếu mài xát từ từ th́ dần dần sẽ dày thêm. Tâm con người mới sinh ra đă đen, gặp được người giảng giải về nhân quả, người nói về đạo lư, nắm được một vài đạo đức nhân nghĩa, phủ lên mặt mới thấy không đen được. Giả dụ đem rửa sạch những chỗ che phủ ấy, th́ cái bản chất của đen lại tự nhiên xuất hiện
Tôn Ngô nói: Cái Hậu Hắc không phải do từ bên ngoài đào luyện, ta vốn có nó rồi. Dân được trời sinh ra có Hậu Hắc. Điều này có thể thí nghiệm: Có thể t́m một bà mẹ, nói bà bế con ḿnh cho nó ăn cơm, đứa bé thấy mẹ cầm bát trong tay, nó sẽ giơ tay ra để kéo, nếu không đề pḥng nó sẽ đập vỡ bát. Người mẹ cầm trong tay một cái bánh nướng đưa lên miệng, nó có thể với tay giật cái bánh trong miệng mẹ, nhét ngay vào mồm nó. Lại như đứa bé ngồi trong ḷng mẹ uống sữa hay khi ăn bánh, thằng anh đến trước mặt nó, nó sẽ giơ tay đẩy thằng anh, đánh thằng anh. Những sự việc ấy đều không học mà có thể làm được, không phải suy tính mà biết được đấy, tức là “Biết giỏi làm giỏi” (Lương tri lương năng) vậy. Đem những điều biết giỏi làm giỏi ấy mở rộng thêm nữa, th́ có thể làm nên sự việc kinh thiên động địa được, Đường Thái Tông giết Kiến Thành là người anh ruột, giết Nguyên Cát là em ruột, lại c̣n đem con cái của Kiến Thành và Nguyên Cát giết sạch cả, đem vợ Nguyên Cát nhốt vào hậu cung, lại bức bách bố phải nhường Thiên hạ lại cho ông ta. Những hành vi ấy của ông ta thật giống khi c̣n nhỏ giật miếng bánh trong miệng mẹ và đẩy thằng anh ra. Cái thứ biết giỏi làm giỏi ấy như kiểu đánh anh ruột đă được mở rộng ra vậy. Những người b́nh thường đă biết giỏi làm giỏi mà không biết cái đạo mở rộng thêm ra, duy chỉ có Đường Thái Tông đă mở rộng nó ra được, nên ông ta trở thành một anh hùng thiên cổ. Nên Tôn Ngô nói: Mùi vị ở mồm quên rồi, màu sắc hàng ngày đă quen với vẻ đẹp rồi, nó sẽ hiện lên mặt và in sâu vào trong ḷng, sao lại quen thế nhỉ? Mặt và ḷng dạ có cùng như nhau không? Gọi là Hậu cũng được, là Hắc cũng được, là người anh hùng đặc biệt biết những cái tai đă quen được biểu hiện trên mặt và ḷng dạ của ḿnh.
Đạo lư này của Hậu Hắc đă bày ra rất rơ rảng. Trước mắt, bất cứ người nào cũng thấy được. Chẳng qua, bởi thoạt nh́n thấy đă bị những lời văn kinh điển mê hoặc, hoặc học thuyết ccủa một tiên sinh giảng đạo d́m xuống che lấp đi mà thôi. Nên Tôn Ngô nói: Cây ở núi Ngưu Sơn đẹp lắm, lại đem trâu ḅ đến chăn ở đấy. C̣n có những người như vậy, sao lại không có Hậu và Hắc vậy thay! Con người làm tản mất Hậu Hắc đi, cũng như người thợ đối với cây vậy, ngày nào cũng chặt, th́ Hậu Hắc của anh ta không c̣n nữa. Hậu Hắc không c̣n, mà muốn làm anh hùng thật khó lắm thay! Người chưa thể trở thành anh hùng v́ chưa trải qua Hậu Hắc. Vậy tính con người là ở đâu? Nếu không thể bỏ được bữa ăn, ngày càng dài càng thấm sâu Hậu Hắc, nếu buông lơi việc nuôi dưỡng Hậu Hắc th́ Hậu Hắc sẽ kém sút từng ngày đấy.
Tôn Ngô nói: đứa bé thày có bánh nướng trong miệng mẹ đều biết cướp đoạt bằng được. Con người ta vốn có ḷng dạ cướp miếng bánh trong miệng mẹ, nên có thể đem ra dùng vậy, rồi sau đó mở rộng ra để trở thành anh hùng, trở thành hào kiệt. Thấy như vậy nên nói: Người lớn không để mất ḷng ham muốn của trẻ con. Nếu buông lơi không bổ sung cho đủ bảo vệ thân thể có thể coi như là vứt thân phận ḿnh đó
Có một loại người thiên tư vô cùng cao đẹp, họ tự biết rơ cái đạo lư này, đều mang hết sức lực ra làm, rất bí mật không để ai biết. Nên Tôn Ngô nói: hành động mà không đọc sách, tập luyện mà không chịu khó, suốt đời sẽ không biết những kẻ Hậu Hắc nhan nhản đầy ra đấy.
Những học thuyết thế gian điều bị người ta hiểu lầm, duy chỉ có Hậu Hắc th́ tuyệt nhiên không thể có ai hiểu lầm được. Dù có đi tới sơn cùng thủy tận, khi làm kẻ hành khuất xin miếng cơm ăn, cũng c̣n hứng thú hơn nhiều so với người khác, nên Tôn Ngô nói: Lớn th́ từ Hoàng đế, nhỏ đến kẻ hành khuất, cũng đều lấy Hậu Hắc làm cái gốc cho ḿnh
“Hậu Hắc Học” rất rộng lớn, uyên thâm. Người sở hữu nó sẽ trở thành người đắc đạo, cần phải chuyên tâm dồn chí học qua một năm, mới có thể ứng dụng. Học qua ba năm mới có thể thành công to được. nên Tôn Ngô nói: “Nếu như là người Hậu Hắc, th́ cố gắng hết tuần hết tháng ắt được. Ba năm sẽ thành công”
|