17. LƯ THƯỜNG KIỆT
(1019–1105)
Thăng Long vận nước hóa rồng bay
Khí phách hào hùng sáng đến nay
“Sông núi trời Nam đà định sẵn”
Cơi bờ phương Bắc đă phân bày
Chiến công Ung Quảng, thù phơi xác
Pḥng tuyến biên thùy, giặc bỏ thây
Đanh thép lời thơ ngời trí dũng
Tuyên ngôn sử Việt có từ đây. (5)
03/11/2005
Nắng Xuân
(5) Bài thơ của Lư Thường Kiệt được xem như Tuyên Ngôn Độc Lập lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.
18. Thái úy TÔ HIẾN THÀNH
(?–1179)
Đây văn, đó vơ, nặng đôi vai
Thái úy họ Tô, quả thực tài !
Tiến cử chân hiền, t́nh thuận một
Trợ pḥ Thái tử, lư ḥa hai
Đà ngang trên mái, mưa khôn thấm
Cột đá giữa ḍng, nắng khó phai
Y Doăn, Chu Công thời chỉ vậy
Trung thần thuở ấy, hỏi c̣n ai ?(6)
09/11/2005
Nắng Xuân
(6) Khi được Thái hậu hỏi ư kiến, Tô Hiến Thành tiến cử Trần Trung Tá làm tướng quốc thay cho ḿnh chứ không phải là Vơ Tán Đường, người bạn chung thủy luôn túc trực bên giường bệnh của ông. Khi vua Lư Anh Tông mất giao cho Tô Hiến Thành giúp đỡ Đông cung thái tử Long Trát (lúc đó mới 3 tuổi). Nhiều lần Thái hậu khuyên dỗ quan Thái úy phế Long Trát để lập Long Xưởng, nhưng không lay chuyển nổi ư chí của ông.